De verstuiking begrijpen en behandelen
We spreken van een verstuiking wanneer de ligamenten van een gewricht zijn geraakt als gevolg van een verkeerde beweging of trauma (sport, val). De enkel, knie, pols en duim zijn allemaal gewrichten die kunnen verstuikt zijn.
Het komt vaak voor tijdens het sporten zoals bij voetbal, basket, volleybal, maar ook tijdens het skiën, tennissen of wandelen en zelfs gewoon tijdens een dagelijkse routine kan je een verstuiking oplopen.
- Bij een gewone verstuiking heb je pijn, is er een lichte zwelling zichtbaar maar geen blauwe plek. Je kan het gewricht, ondanks de pijn, nog bewegen. De pijn gaat meestal binnen de paar uren weg.
- Bij een middelmatige verstuiking heb je matig tot veel pijn en is de zwelling duidelijk zichtbaar. Er verschijnt ook een bloeduitstorting. Je kan het gewricht maar moeizaam bewegen.
- Bij een zware verstuiking hoor je het afknappen van de ligamenten. Binnen enkele minuten is er een zware zwelling zichtbaar gevolgd door een hematoom. Je hebt zeker in het begin ondraagelijke pijn, die stilaan overgaat. Er blijven pijnscheuten voelbaar bij elke beweging. Bij dit type verstuiking is het aanleggen van een plaaster voor 4 tot 6 weken noodzakelijk om het gewricht te immobiliseren. Soms moet het geopereerd worden.
Hoe kan ik het voorkomen?
- Om een verstuiking te vermijden is het belangrijk voldoende op te warmen voor het sporten.
- Masseer je spieren, eventueel door middel van een opwarmende crème. Een massage stimuleert de bloedsomloop in de spieren en maakt de pezen soepel.
- Verstevig ook je gewrichten door spierversterkende oefeningen te doen en zo de stabiliteit te verbeteren.
Dit advies is ook nuttig als je al een verstuiking gehad hebt. Zo vermijd je dat je opnieuw hetzelfde gewricht verstuikt, want het blijft een gevoelige plaats.
Hoe groter het letsel in het gewricht, hoe meer een stabilisatie nodig is.
- Bij een gewone verstuiking is een lichte stabilisatie door een simpele verbandzwachtel mogelijk, zonder teveel druk aan te brengen. Zo kan de zwelling vanzelf afnemen. Een pols- of kniebandage dient enkel om de vermijden dat je tijdens een sportieve of beroepsactiviteit hetzelfde gewricht zou belasten. Kies dan voor een licht steunverband zonder extra versteving en zonder teveel druk. Kniebandages bestaan ook met een opening aan de knieschijf.
Adviezen in geval van verstuiking
Bij een gewone tot middelmatige verstuiking pas je best de RICH regel toe:
- R staat voor rust (minimum 48u het betrokken gewricht niet belasten).
- I staat voor ijs. Breng zo snel mogelijk ijs of een koude kompres aan gedurende 15 tot 20 minuten en herhaal dit elke 2 uur. Doe dit 6 keer per dag de eerste dag en nadien gedurende 3 à 4 dagen 4 keer per dag, tot de zwelling volledig verdwenen is.
- C staat voor compressie. Gebruik hiervoor een drukverband of bandage.
- H staat voor hoogstand. Hou het gewricht zo veel mogelijk in de hoogte.
Wanneer moet ik een arts raadplegen?
Een bonkende, kloppende pijn wijst vaak op een infectie. Dit moet met antibiotica behandeld worden. Twijfel je over de oorzaak van je pijn? Is er ook snel een grote bloeduitstorting te zien? Blijft de pijn aanhouden na enkele dagen? Heb je een geluid gehoord, of het gevoel gehad dat er iets scheurt? Raadpleeg dan zeker een arts. Het kan dan eventueel om een spierscheur of een botbreuk gaan.
De laatste adviezen
Vermijd het nemen van een NSAID ( Niet steroïdaal anti-inflammatoir middel) de eerste 48u na de verstuiking. Door het nemen van dit geneesmiddel zal je de ontstekingsmechanismen, die het lichaam nodig heeft om het herstel te bevorderen van het getroffen gewricht, onderdukken. Heb je na die tijd nog steeds pijn, ook na het nemen van paracetamol in de aanbevolen dosis, dan kan je ibuprofen innemen of onder de vorm van een crème, gel of patch aanbrengen op het pijnlijke gewricht. Masseer dit product niet in wanneer er een zweling of blauwe plek zichtbaar is. Start niet te vlug met het hernemen van je sportieve activiteiten. Wacht 4 tot 6 weken om je ligamenten voldoende te laten herstellen. Draag in het begin een ondersteunend verband.
